artikel voor de Wereldomroep

14 november 2010

Koffie en klompen

In Hollandse klederdracht schenk ik koffie aan Thaise ouders, met een stroopwafel erbij. Op de Nederlandse tafel sieren ‘Rijmpjes en versjes uit de oude doos’, KLM huisjes, een kaasschaaf, een lege beschuitbus en een voetbal. Verder deel 3 van het boek ‘Amsterdam Onbewolkt’ waarop het huis is te zien dat wij in augustus 2008 hebben verlaten.

Het is United Nations Day, en iedereen op de international school vertegenwoordigt zijn land met verve. Mijn Brabantse carnavalbloed stroomde toen ik achter de naaimachine zat om de kaasmeisjesoutfits te maken. Nu voel ik me letterlijk een te lange boerin met katoenen schort tussen al die kleine, verfijnde Thaise, Filippijnse, Koreaanse, Indonesische schonen gehuld in prachtige zijden sarongs en kimono’s.

We vieren de verschillen die door deze dag nog duidelijker zijn. Onze tafel op de expositie is groot, luidruchtig, staat vooraan. De anderen zijn subtiel, bescheiden en verfijnd. Ik heb slechts wat mascara op mijn door de zon gebleekte wimpers, de Thaise dames zijn gepoederd en hebben kleuren op hun ogen en lippen die mij onmiddellijk in een travestiet zouden doen veranderen. We lachen naar elkaar, want dat doen we veel hier. Vooral als je je ongemakkelijk voelt.

Mijn kinderen weigeren te dansen voor een volle aula als we met z’n vieren op het podium staan en ik ga als enige ‘twee emmertjes water halen’.

Paspoorten

Wij knijpen onze handen dicht dat we hier welkom zijn zonder inburgeringcursus. Na twee jaar spreken wij nog steeds te weinig Thais en lezen is als het ontcijferen van geheimschrift. ’s Ochtends eten we geen rijst maar bruine boterhammen met kaas en hagelslag waarvan de voorraad wordt aangevuld door bezoek uit Nederland. We hebben vijf paspoorten van ons geboorteland waar we geen afstand van willen doen. Wij voelen ons veilig in de Thaise buurt waar men ons vrolijk groet en met rust laat.

Waterramp

Na de storm en overstroming van vorige week in Songkhla en Had Yai neig ik de gemeente te bellen met de vraag waar ons stroom en water blijft. Ik sjouw met meer dan twee emmertjes regenwater om te douchen, af te wassen en de wc door te spoelen.

Nu we weer kraanwater hebben ruikt het naar chloor dat extra is toegevoegd. Songkhla moet ontsmet worden. De overstroming laat een spoor van modder en verwoesting na. Stinkend afval, schimmelende matrassen en rottend meubilair liggen langs de straten. Als ik door Had Yai rijd laat chauffeur Anawin mij zien dat het water op sommige plekken tot drie meter hoog is gekomen. Hij vertelt hoe hij besloot toen het water steeg, zijn nieuwe tweedehands auto naar hoger gelegen gebied te brengen. “Vervolgens kostte het anderhalf uur om naar huis terug te keren omdat het water inmiddels tot hier reikte”. Hij wijst naar zijn middel. “Mijn vrouw kan niet zwemmen en was in paniek. Mijn drie kinderen huilend boven aan de trap omdat het water tot de bovenste tree kwam.” Ze waren niet in staat geweest om de paar bezittingen die ze hebben te redden. Hij is alles kwijt.

“Een vriend van mij zei dat ik geluk heb gehad, omdat mijn gezin het overleefd heeft. Zijn twee kinderen zijn verdronken in hun eigen huis. Toen de kleintjes gewekt werden door het water, zijn ze in paniek de trap af gegaan en konden niet zwemmen. De vader kon ze in het pikkedonker niet vinden.”

Ik slik. Er was gewaarschuwd voor deze storm, maar de meesten hebben het onderschat. Het eindeloze optimisme van de Thai.

De chaos maakt ons nederig. “Maar goed dat je hebt leren kamperen”, zegt mijn moeder aan de telefoon. Ze heeft gelijk. Ik verzamel wat wij in overvloed hebben en geef het door aan collega’s en vrienden die niks meer hebben.

Sinds gisteren is de school weer open. Ik luister naar de verhalen van de kinderen en laat ze tekenen.

Songkhla flood/ storm

De deur van de supermarkt is geblokkeerd. We mogen er niet in. Voor de deur staat een tafel met plastic flessen water, hamsterverpakkingen noodles en blikken vis. Dat is het enige dat we mogen kopen. Songkhla is op rantsoen. Ik kijk vragend naar mijn twee Filippijnse collega’s. Zij lachen, ze zijn dit soort toestanden gewend. We vervolgen de tocht op zoek naar een ATM. Geld is belangrijk in dit soort noodtoestanden, maar omdat de elektriciteit is uitgevallen zijn bijna alle banken gesloten. We zien een rij van zo’n vijftig man voor een automaat en sluiten achteraan. Met nog tien man voor me lijkt de automaat niet meer te werken. Bankpersoneel snelt toe. Ik ben opgelucht als ik na drie kwartier met 20000 THB wegloop. Hiermee houden we het nog wel even uit….als er tenminste iets te kopen valt.

De tropische storm van maandagnacht heeft iedereen overvallen. Het regende al het hele weekend. Hollands herfstweer. Op maandagmiddag toen ik mijn les op school wilde beginnen, kregen we de waarschuwing naar huis te gaan. Er was een storm op komst. De kinderen dansten nog op klompen in onze straat die langzaam onder liep. Ons kon niks gebeuren, ons huis ligt hoger en de huisbaas zei dat het maximaal tot de deur zou komen net als twee jaar geleden.

 

onze straat 14:10uur

 tuin 14:10uur

Morris sliep ondanks het onweer het enorme geklater van alle regen en de gierende wind, toch als eerste. Terwijl ik rond negenen nog aan het chatten was met Nederland viel de stroom uit.

We hadden nog een paar waxine lichtjes van Halloween en vonden we –als ex-rokers- slechts één aansteker en twee zaklantaarn van de kinderen. We schenen naar buiten waar onze tuin die in een groot zwembad was veranderd. Onze meisjes konden niet slapen en nestelden zich op de bank bij kaarslicht. Ook ik was onrustig, pakte een stapel handdoeken en legde die voor de deuren. We hoorden water uit het afvoerputje komen in de badkamer beneden. Rudi propte er een lap in, maar in nog geen half uur steeg het water tot zo’n 15 cm hoog. We haasten ons om stekkers uit stopcontacten te halen, TV, apparatuur, boeken naar boven te brengen en kasten leeg te halen. Farah & Lotus begrepen er niks van en wij schreeuwden dat ze moesten blijven zitten omdat de tegels spekglad waren. Ik was zo blij dat Rudi er was. Het water steeg sneller. De tafel zette we op de kinderstoeltjes en de poten van de houten bank in vier pannen. De keuken die lager ligt stond helemaal blank. We hoorden geroep van mannenstemmen. Het was de buurman/huisbaas met drie man sterk die pallets bij zich hadden om koelkast/ fornuis op te liften. Hij verontschuldigde zich, terwijl zijn huis ook onderliep. De wind gierde, we hoorde gegil en geschreeuw bij de buren maar konden de deur niet uit.

 keuken 23:30uur

tafel op extra pootjes; deze foto's zijn gemaakt in het pikkedonker, dankzij flits zie je wat.

de tuin met bamboe-hut, water-level inmiddels 32 cm

 carport, zoek de groene fiets van Lotus...

binnen 'slechts' 5 cm water

bank met pannen eronder

Er zat niks anders op dan naar boven te gaan, het water was niet tegen te houden. De meiden waren inmiddels in slaap gevallen. Rudi dacht aan alle mannen op zee. Om half twaalf was het ineens stil. De storm was voorbij. Het was dood en doodstil. Geen enkele straathond jankte.

Geen stroom, geen telefoon om alarm te slaan. Toen het licht werd, was tot onze grote opluchting het water buiten geheel verdwenen, er was slechts een bruine smurrie van modder te zien. Morris die van deze nachtmerrie niks had meegekregen keek verbaasd naar de spullen boven in de gang en de beneden verdieping die blank stond. De meiden vonden het prachtig om te mogen dweilen….

Doordat niemand van elkaar wist hoe je er aan toe was hadden we de aanloop die we normaal zo missen. Iedereen zit in het zelfde (natte) schuitje. Met een mobile die niet gebruikt kan worden omdat het netwerk plat ligt.

Lotus 6:30uur

32 cm

Gisteren kwam pas echt het besef hoe ernstig de hele situatie is. Eerst ben je blij dat je huis er nog staat, maar dan realiseer je je dat anderen dakloos zijn en wat het betekent voor het land. Vandaag kwam ik beduusd / aangeslagen thuis van het zien van de verwoestingen. Eerst heb je wateroverlast en vervolgens is er geen schoon leidingwater meer en kun je de wc niet meer doorspoelen. Sommigen zitten nog steeds zonder stroom.

http://news.asiaone.com

http://www.telegraph.co.uk/news/picturegalleries/worldnews/8107784/Flood-waters-in-southern-Thailand-and-northern-Malaysia-start-to-recede.html

Rudi is net terug van een hulpkonvooi vanuit zijn werk aan collega’s in HadYai die geen kant op kunnen of alles kwijt zijn. Daar is het water 2 tot 3 meter hoog gekomen. Vanuit het hoofdkantoor Bangkok hebben ze kleding, water en eten gestuurd.

De markt was er weer vandaag en we werden warm onthaald. Mensen gaan weer over tot de orde van de dag zodat er weer geld verdiend wordt. Lange rijen bij de doe-het-zelf-zaken. Als je vraagt hoe het thuis is zeggen ze lachend ‘Ok’. De meeste restaurants zijn nog gesloten maar er wordt eten bij de ingang verkocht zodat er niet hoeft worden afgewassen.Veel auto’s zijn op weg naar de plekken waar je grote tonnen met schoonwater kan laten vullen. Verder worden wegen vrij gemaakt en omgevallen bomen in stukken gezaagd. Het bos langs het strand lijkt verdwenen, de oudse stadsmuur is verwoest. De school is nog gesloten. Onze voorraad is inmiddels aangevuld, internet en de telefoon werkt weer. Nu nog water. Onze afwas staat buiten in de regen. Haren wassen met regenwater is me ook gelukt. 

‘Het is maar goed dat je hebt leren kamperen’, zei mijn moeder aan de telefoon. Ze heeft gelijk. Dat doen we nu.

water halen...

kindje speelt met electriciteitsdraden...

'onze' speeltuin

strand vol met vissers

eettentjes voor het restaurant

stadion

monkey-hill

Tan Kuan

verwoest portret van de koning

bij de navy-base

Songkhla students

‘Are you OK?’ vraag ik. Ze zit in een kort panterprint-jurkje op een kruk voor het gesloten restaurant. Het is half tien ‘s avonds.

Ze zit is vijftien en zit bij mij op school. Drie maanden geleden is haar stiefvader omgekomen bij een motorongeluk. Vlak daarna is ze zes avonden per week gaan werken in de bediening en valt op school in slaap. Ze is Thais, spreekt goed Engels, en is daarom de perfecte serveerster voor een restaurant waar veel expats komen. Het feit dat ze misschien huiswerk moet maken of op tijd in bed moet liggen lijkt sinds haar stiefvader overleden is, niet van belang. Haar Thaise moeder vindt het wellicht een eer dat ze gevraagd is om er te komen werken. Ik denk dat ze moet vanwege het geld. 

‘Ik wacht op een vriend’, zegt ze. Ik heb vandaag op haar Facebook-page kunnen lezen dat Hat Yai haar plan is voor die avond. Ik lees ook Facebook dat ze haar vader mist. Ze lacht ongemakkelijk als ik zeg: ‘take care….’

Het laat me niet los. Geen enkele klant in de bar beseft dat ze minderjarig is, en het zal ze wellicht ook niet uitmaken.

Rudi komt terug van de bijeenkomst van The Songkhla International Group bestaande uit een handvol vrijwilligers (Thai & farang). Deze stichting ondersteunt op dit moment 35 kinderen zodat ze onderwijs kunnen blijven volgen.

Ook al is er in Thailand ‘gratis’ onderwijs, toch zijn er genoeg afvallers vanwege de extra kosten of problemen thuis. Uniformen, vervoer, lunch, en boeken kosten 100 euro per jaar voor de lagere school. Voor middelbare scholieren het dubbele.

De stichting kent schrijnende verhalen van scholieren. Een twaalf jarige jongen is achtergelaten door gescheiden ouders en onder de hoede genomen van de buurman. Deze buurman heeft een boxschool waar de jongen dagelijks traint. Of hij het op vrijwillige basis doet is niet duidelijk, maar hij boxt twee keer per maand een wedstrijd. Daarbij wordt gewed en de 20 euro die hij dan verdient geeft hij af aan de buurman. Zijn zus is getrouwd en heeft geen contact meer met hem.

Een andere jongen is enigs kind en woont bij moeder en oma in Songkhla. Zes jaar geleden is zijn vader betrokken geraakt bij een ruzie van  motorrijders. Hij is vermoord en zijn lichaam is gedumpt bij het meer. Moeder werkt in de visfabriek in Songkhla en verdient hiermee 120 euro per maand. Oma is invalide en de jongen helpt haar als hij uit school komt. De jongen heeft slechte schoolresultaten.

De International Group helpt studenten mits ze goede schoolresultaten behalen, maar voor deze jongen maken ze –uiteraard- een uitzondering…

Naast financiele ondersteuning is er behoefte aan Engelse conversatie lessen op de scholen. Er worden 'leesmoeders' (m/v) gezocht!

Ik ga maandag eerst maar eens voorzichtig vragen hoe het weekend was van mijn leerling. 

Songkhla beach

nickname

Vorig jaar schreef ik:

Elvis zingt: 'In The Getto'. We zijn op weg naar het kinderfeestje in Srivana Village van indonesische Ocha. Ocha heet eigenlijk 'Hosanna'. Haar broertje heet 'Haleluya' en heeft als nickname 'Ali'. 

Iedereen heeft een nickname in Thailand. Collega's van Rudi hebben prachtige namen als 'Monruedee' maar als nickname Kob (=kikker). 'Jiraporn Fakprapai' oftewel 'Joon' (ze zal wel in June geboren zjin). 'Pongsakorn', nickname 'Golf', 'Wilaiporn', nickname 'Ae' (dit betekent volgens mijn thais woordenboek 'airconditioning'....wellicht een koele thaise??). Onze eigen Porn (we spreken de 'r' niet uit) heet eigenlijk 'Tiraporn' (= 'door god gezonden') De (boeddhistische) eigenaresse van restaurant Parlang heeft als nickname 'Kag', dit betekent in het thais 'Moslim'. Ze vertelde me dat ze als kind alleen de groenten en de kip at uit de soep en varkensvlees liet liggen. 

Mijn nickname is natuurlijk 'Heineken' omdat Hanneke toch lastig is om te onthouden. Morris, oftwel 'Molet' volgens thaise uitspraak betekent 'pit', een naam die wel bij hem past omdat hij gruwelt van ieder pitje in watermeloen of appel. Als Farah of Lotus hun naam zeggen wordt direct gevraagd: Nickname?.... Uuhh,,, die hebben ze, maar da's toch meer een troetelnaam die we binnenshuis houden. 

De lelijkheid qua architectuur in Srivana Village went niet. Het zijn villa's, maar daar is dan ook alles mee gezegd. In Songkhla hebben ze een andere opvatting over modern. Helena & Hartono, de ouders van Hosanna, Haleluya en Helsa (het 3 maanden oude zusje) lijken zich daar (gelukkig) niet aan te storen. De felle spaarlampen doen de kroonluchters nog goedkoper lijken en het marmer op de vloer is praktisch, maar daar is dan ook alles meegezegd. De kinderen kunnen kiezen uit Coca Cola en Sprite, de chocoladetaarten zijn meer dan zoet. "Het is oranje, je kan het eten, maar het is geen wortel...." ".....Hotdog!" (dat was een raadsel van Abel) Ook die zijn er. Onbeperkt. Op een satéstokje.

Als de juf van Ocha de stoelendans in zet, waarbij onze kinderen steeds vechten om hun eigen stoel, wordt Ocha een beetje misselijk. De muziek schalt door de kale ruimte, de kinderen joelen en Ocha spuugt alles eruit. Moeders trekken hun kinderen weg bij de bruine smurrie die door de nanny wordt opgeruimd. (Haleluya?) De juf heeft niks in de gaten.

Het is heel Nederlands om verjaardagkado's meteen uit te pakken als je ze in ontvangst neemt. Zoiets doe je niet. 'Je hoort het pas uit te pakken als iedereen weg is', zo legt Hety mij uit. Zo lang kan Ocha niet wachten, ze heeft gedoucht en een nieuwe outfit aan en alle kinderen gaan met haar barbiepoppen, laptops en prinsessenpyama's aan de haal. 

'Het was een leuk feest', zeggen Morris, Farah en Lotus op de terugweg -in het donker-. Morgen in één keer de snoepzakken opeten, denk ik.

Dit jaar zijn we niet uitgenodigd. Toch jammer.

tante in Marokko

Kuhn Anawin staat zoals iedere ochtend, om half negen met ronkende motor voor ons huis. Vandaag draagt hij een Chae Guevara t-shirt. Hij zet de CD aan en tot onze verbazing horen we de Thaise versie van 'Ik heb een tante in Marokko'. Drie versies, gezongen door zijn kinderen, gecomponeerd door hemzelf. De 'Ah, ja, jippie' is veranderd in 'Ah, ja, happy' en de muziek is een vrije vertaling zodat hij geen last zal krijgen met Buma/Stemra. Hier word ik nou blij van. 

Iedere dag als hij de kinderen en mij naar school brengt, zingen wij onze eigen Hollandse- of de Gerda Havertong-versie (met lekkere 'r'). Anawin is overdag chauffeur, maar 's nachts… In het weekend is hij niet beschikbaar. Dan is hij de de leader of the band en neemt hij videoclips op met mooie Thaise dames. Hij zingt, maakt zelf muziek en treedt op. Hij is introvert, een kop kleiner dan ik en heeft nog nooit gezongen in de auto. Toen ik op een dag zijn nummer op de radio hoorde vroeg ik of ik zijn chauffeur mocht worden.

Om half drie haalt hij ons op bij school. Mijn dag als 'Teacher Heineken' zit erop en ik kijk uit naar het optreden dat we zullen bijwonen. Vanaf 16:00uur treedt Carabao http://en.wikipedia.org/wiki/Carabao_(band)   op in de Songkhla Zoo. Normaal kost een optreden een half maand salaris voor de gemiddelde Thai, vandaag slechts 50 THB (1euro). Carabao is de populairste Thaise groep aller tijden. De kinderen gaan mee, denken dat ze weer een snake-/monkeyshow gaan zien. Carabao betekent echter buffel en staat symbool voor 'vechten, hard werken en geduld'. De band bestaat sinds 1976, het zijn een stel oude rockers. 

Ik verwacht een massa aan mensen, maar alles is rustig als wij arriveren zodat we toch nog eerst de olifanten bananen kunnen gaan voeren. De zeehondentemmer steekt zijn duim op als ik vertel dat we naar Carabao gaan: 'Velly good!'

Als we de eerste akkoorden horen zeggen we de neushoorns ('neussnoorns', zegt Morris) gedag. Anawin laat niks merken, maar ik weet dat hij verrukt is om zijn 'collega's' te zien spelen. Er staan zo'n honderd man. Meer niet. Hoofden draaien om als we aan komen lopen. Het feest kan beginnen, denk ik. 

Waarom zijn er zo weinig mensen? vraag ik me af. Iedereen nog op school of hard aan het werk? De meest populaire band van Thailand krijgt het publiek niet aan het dansen, met uitzondering van Lotus die haar haar los gooit en rondjes draait. Farah houdt haar oren dicht. Na elk nummer klinkt er een beschaafd applaus. Ik voel dat ik baldadig wordt, wil joelen en springen. Wat zijn de Thai toch verschrikkelijk anders.

Na vijf nummers is het geduld van zowel de kinderen als dat van mij op. Laten we naar huis rijden en onderweg of daar uit ons dak gaan.

Anawin vraagt een copie van Marco's Borsato's 'De meeste dromen zijn bedrog'. Binnenkort dus wellicht zijn Thaise versie te horen.

Geen rice maar lice

De lachende tweeling met blond haar op de verpakking lijkt op Farah & Lotus.  Thaise Anti-Lice-shampoo met als modellen geen onschuldige Thaise meisjes, maar farang. Vooruit dan maar, wij blanke relschoppers nemen de schuld wel op ons. Ik bazuin het nieuws rond op school: mijn kinderen hebben LUIZEN.

De knappe Filippijnse juf vertelt me glimlachend dat ze er gisteren al een paar heeft weggehaald bij Farah. Ik wil vloeken, hou me in en vraag op mijn vriendelijkst waarom ze dat niet heeft verteld. Ze lacht.

Als ik de Koreaanse moeder verzoek om haar kind te checken, kijkt ze me verontwaardigd aan. Ik verontschuldig me, zeg dat ik haar alleen wil waarschuwen, onze dochtertjes slapen tenslotte tussen de middag naast elkaar op de grond. De grote zus van Ben10 (dit is echt de naam van de Thaise peuter) schudt haar hoofd en zegt lachend: geeft niks. (mai pen rai)

De hele situatie doet me denken aan toen wij in 2009 dengue-fever hadden en niemand elkaar hierover inlichtte.

De apotheker geeft me een plastic tasje met drie verpakkingen van de shampoo. In heel Songkhla lijkt geen luizenkam te vinden, misschien dat het daarom zoveel voorkomt? Met een briefje met de Thaise vertaling loop ik zoekend en zwetend over de markt. Nieuwsgierig komen de markt vrouwen op me af, ze lachen, roepen er nog iemand bij maar kunnen me niet helpen. Ik wordt van hot naar her gestuurd en uiteindelijk haalt er één van onder de tafel een doosje tevoorschijn. Voor 10cent per stuk ben ik drie luizenkammen rijker. Het voelt alsof ik voor de eerste keer condooms heb gekocht. Iedereen weet wat ik ga doen.

De huidarts kijkt me serieus aan, er valt een stilte. ‘En?’ vraag ik afwachtend.  ‘U mag alleen nog maar GOUD dragen’.  Ik dank hem op z’n Thais met een diepe buiging en een ‘waai’. Ik zeg lachend: ‘ik zal het doorgeven aan mijn man’.

De uitslag van de vierdaagse patchtest heeft uitgewezen dat ik naast een allergie voor nikkel, ook allergisch ben voor Thirium (rubber), Neomycin (in antibiotic creme) en Paraphenylenediamine wat in ALLE haarverf zit. Dit is mijn laatste redmiddel tegen de grijze haren die ik krijg als ik de lijst lees van de voedingsmiddelen die nikkelallergie bevorderen.

Garnalen, krab, mosselen, oesters. Haring, tonijn, makreel. Bruin brood, muesli, noten. Spinazie, tomaten, dadels, vijgen, pruimen, frambozen, ananas, appels, citrusvruchten. Bier en wijn, met name rood.

Als de eczeem blijft nadat ik ALLE contact vermijd met nikkel (ik kwam erachter dat ons Thaise bestek van nikkel is), dan zal ik een maand de bovenstaande producten moeten vermijden. Als de huid hierdoor verbetert dan mag ik één product per week weer gebruiken, en zien wat er dan gebeurd.

Ik neem een gin& tonic (zonder lime…) en ga eerst maar eens de luizen te lijf bij de kinderen.